از بين زيان آورترين علف هاي هرز جهان(كه شامل 18 گونه می باشند)، 10 گونه مربوط به خانواده گندميان مي باشد و از اين بين نيز يولاف خودروی جزء مهم ترين علف هاي هرز در بيش از 20 گونه مهم زراعي و در 55 كشور جهان است(هیپ، 2007(. علفکشها علیرغم کنترل علفهایهرز در مزارع گندم، خسارات زیست محیطی را از طریق آلودگی خاك و آب و محیط و غیره در بر دارند. بدین منظور جهت کاهش مصرف علفکشها روشهای مختلفی پیشنهاد شده است که یکی از این روشها استفاده از مواد افزودنیها است(بازوبندی و همکاران، 2005). با توجه به آنچه اشاره شد هدف از این تحقیق بررسی اثرماده افزودنی نیتروژن در کاهش مقدار مصرفی علف کش و افزایش کارایی علف کش در ازاي افزودن ماده افزودنی است. همچنین در این آزمایش مناسبترین زمان برای کنترل علف هرز مورد بررسی قرار گرفته است.
پس از جداسازی پوسته روی بذر به مدت 7 روز در محلول اسید جیبرلیک 10 پیپیام و در ظرف پتری حاوی کاغذصافی خیسانده شد. سپس کشت انجام شد و آبیاری گیاهان به طور معمول هر 48 ساعت یکبار صورت می گرفت. سمپاشی با استفاده از سمپاش دستی با نازل تی جت که قبلا کالیبره شده بود انجام شد. درصد خسارت علفکش به کار رفته بر روی علفهرز با روش استاندارد EWRS ارزیابی شد. اندازه گیریهای انجام شده شامل درصد تعداد گیاهان زنده باقیمانده نسبت به شاهد در هر گلدان و ارزیابی چشمی در 15 و 30 روز پس از سمپاشی بود که پس از آن وزن تر و خشک، طول ریشه و ساقه گیاهان تعیین شد. دادههای به دست آمده از این تحقیق با استفاده از برنامه کامپیوتری و با نرم افراز SAS تجزیه و تحلیل گردید و ميانگينها بوسيله آزمون دانكن در سطح احتمال 5% مقايسه شدند.
نتایج به دست آمده از تجزیه واریانس فراسنجههای رشد یولاف نشان داد که اثر علفکش آکسیال بر کاهش ارتفاع اندام هوایی، طول ریشه و وزن تر و خشک اندام هوایی و ریشه در سطح 1% معنی دار شد. نتایج تجزیه واریانس دادههای بدست آمده از، اثر زمان مصرف علفکش آکسیال روی صفات مورد بررسی معنیدار بود (جدول 1). در بین تیمارهای مصرف علفکش آکسیال ، تیمار کاربرد این علفکش در مرحله 2 تا 4 برگی نسبت به دو مرحله دیگر از نظر کاهش صفات مورد بررسی رشد یولاف کارایی بیشتری نسبت به دو تیمار دیگر داشت. السون و همکاران (2000)، در یک آزمایش تاثیر ماده افزودنی کود نیتروژن را مورد آزمایش قرار دادند و مشاهده کردند که باعث کوتاه شدن قد علف هرز می شود اما هیچ گونه آسیب قابل مشاهدهای روی عملکرد گندم در هنگام برداشت نداشت. کالپر(1992) نیز نشان داد، افزودن نیتروژن به علفکش باعث کم کردن کشش سطحی، کم کردن زاویه تماس علفکش با سطح برگ، افزایش نفوذ علفکش و بالا بردن انتقال درون گیاه میشود . نتایج به دست آمده از این تحقیق نیز با نتایج دانشمندان ذکر شده مطابقت داشت.
جدول 1: اثر علفکش آکسیال بر کاهش فراسنجه های رشد اندام هوایی در آزمایش گلدانی(معدل 3 تکرار).
مرحله رشدی علف هرز |
غلظت علفکش مصرفی در هکتار |
طول ساقه (سانتی متر) |
وزن اندام هوایی (گرم) |
طول ریشه (سانتی متر) |
وزن اندام زمینی(گرم) |
||
تر |
خشک |
تر |
خشک |
||||
4-2 برگی |
شاهد آکسیال cc450 درهکتار آکسیال cc450+ نیتروژن آکسیال cc400+ نیتروژن |
d35/24 f55/15 g30/9 f12/15 |
e418/4 e8111/0 h4543/0 g1212/0 h2211/0 g0395/0 h4504/0 g1013/0 |
d 77/18 f 07/12 g 03/7 f 17/12 |
C797/3 bc4700/0 f 312/0 c1376/0 f115/0 c0159/0 f 386/0 c1410/0 |
||
پنجه زنی |
شاهد آکسیال cc450 درهکتار آکسیال cc450+ نیتروژن آکسیال cc400+ نیتروژن |
b12/37 d55/24 e40/18 d75/24 |
b03/9 c1431/3 ef090/4 e7298/0 g9090/2 f5076/0 f000/4 e7314/0 |
c 54/20 e 80/16 f33/11 e 00/17 |
b963/5 ab173/1 d013/2 bc3598/0 e806/0 bc31217/0 d940/1 bc3674/0 |
گره اول ساقه |
شاهد آکسیال cc450 درهکتار آکسیال cc450+ نیتروژن آکسیال cc400+ نیتروژن |
a87/59 b79/38 c22/31 b12/39 |
a14/16 a013/7 bc947/8 b102/4 d207/6 d981/2 c877/8 b988/3 |
a 73/28 b 97/25 c03/19 b03/26 |
a587/8 a749/1 b243/5 abc7970/0 c677/3 bc4144/0 b993/4 abc8012/0 |
اعداد هر ستون با حروف مشابه، با آزمون دانکن (DMRT) در سطح 1% اختلاف معنی دار ندارد
نتيجهگيري کلی
با توجه به نتایج بدست آمده، تیمار cc450 در هکتار آکسیال گرچه در مقایسه با شاهد بدون مصرف علفکش موجب کاهش معنیدار فراسنجههای رشد یولاف شد، اما اضافه کردن کود نیتروژن موجب کاهش بیشتر صفات مورد بررسی رشد یولاف شد و این تیمار در مقایسه با کاربرد تنهای علفکش ارجعیت داشت، همچنین مصرف علفکش در دوز پایین cc400 در هکتار با افزودن کود نیتروژن موجب کنترل علفهرز یولاف همانند دوز بالا (کاربرد دوز cc450 در هکتار علف کش بدون نیتروژن) شد
لیلا رهسپار /کارشناس ارشد گیاه پزشکی کشاورزی
» اخبار مرتبط:
» اشتراک گزاری خبر