» احتمال افزایش مدت سربازی به 24 ماه

«این احتمال وجود دارد كه سال 93 مدت خدمت سربازی به 24 ماه برسد. » جانشین اداره منابع انسانی ستاد كل نیروهای مسلح در حالی این اظهار نظر را انجام داده است كه صحبت درباره افزایش یا كاهش مدت زمان سربازی همواره مورد توجه شهروندان بوده است. از زمانی كه با اعمال یكسری كسر خدمت مدت زمان سربازی از 24 ماه به 21 ماه، 18 ماه و حتی 14 ماه رسید، مسئولان در هر نشست خبری تازه‌ترین تغییرات در این زمینه را اعلام كرده‌اند و حتی از احتمالات نیز سخن گفته اند؛ مانند اكنون كه موسی كمالی با بیان اینكه موالید كشور سیر نزولی دارد، گفته است: « این احتمال وجود دارد كه در سال 93 تمام یا بخشی از كسر خدمت‌ها برداشته شود. براساس بند الف ماده 4 قانون خدمت وظیفه عمومی، مدت خدمت سربازی 24 ماه است و در صورتی كه مشمول مازاد یا كمتر از تعداد مورد نیاز باشد ستاد كل می‌تواند آن را به كمتر یا بیشتر از 24 ماه تغییر دهد. در سال‌های گذشته با توجه به آمار موالید و تامین نیاز نیروهای مسلح مدت خدمت بین 14 تا 18 ماه بوده است و اكنون به ازای خدمت در مناطق عملیاتی و امنیتی شش ماه، مناطق محروم و بد آب و هوا پنج ماه و سایر مناطق نیروهای مسلح سه ماه كسر خدمت اعمال می‌شود و سربازی بین 18 تا 21 ماه است.

كیفی‌سازی سربازی

هر چند مسئولان نظام وظیفه گاهی درباره كیفی‌سازی سربازی هم حرف می‌زنند اما یك نماینده مجلس به آرمان می‌گوید: در سال‌های اخیر بیش از همه به كمیت سربازی توجه شده است. مسئولان مدام درباره این حرف زده‌اند كه سربازی افزایش می‌یابد یا كاهش. در حالی كه نیاز اساسی ما كیفی‌سازی این دوران است. جواد هروی با اشاره به اینكه نقصان‌های زیادی در زمینه‌های آموزشی و خدمات بهداشتی در مناطق محروم كشور وجود دارد، خاطرنشان می‌كند: می‌توانیم به جای اینكه مدام در فكر این باشیم كه سربازی را چند ماه كم یا زیاد كنیم مدت ثابتی در نظر بگیریم و با برنامه‌ریزی دقیق برای این مدت نیروی خوبی تربیت و از آن استفاده كنیم. به گفته او استفاده از سربازان بسیاری از مشكلات مناطق محروم را حل خواهد كرد. نماینده مردم قائنات در مجلس به موضوع حقوق سربازان هم اشاره می‌كند و می‌گوید: به نظرم این حقوق كه در هیچ قانون كاری هم نمی‌گنجد و به جای اینكه در سرباز انگیزه ایجاد كند، او را ناامید می‌كند. حقوق سربازان حدود 65 تا 121 هزار تومان است و با حداقل حقوق پرسنل پیمانی تفاوت اساسی دارند.

سربازی آدم را مرد می‌كند؟

انتقاد به سربازی به‌دلیل ماهیت نظامی و امنیتی آن كمتر به سمت اظهار نظرهای رسمی رفته است. جمله‌ای درباره تاثیر مثبت سربازی وجود دارد: «سربازی آدم را مرد می‌كند.» به نظر نمی‌رسد بسیاری از افراد اكنون به این جمله اعتقاد داشته باشند. یك روان شناس اجتماعی درباره نقش سربازی در رشد شخصیت افراد می‌گوید: به صورت كلی قرار گرفتن در هر موقعیت جمعی و گروهی امتحانی برای سازگاری با محیط است. من از واژه امتحان استفاده می‌كنم چون ممكن است فرد با محیط سازگار شود و ممكن است نشود. عزت‌الله كرد میرزا ادامه می‌دهد: در ایران به جز مدرسه و دانشگاه، برای پسران سربازی نیز موقعیت قرار گرفتن در یك جمع و گروه را فراهم می‌كند اما، مساله اساسی این است كه این موقعیت اجباری حاصل می‌شود. او با بیان اینكه در ابتدا كه سربازی به ایران آمد از تعبیر اجباری برای آن استفاده می‌شد و اكنون نیز پسوند وظیفه برای آن وجود دارد، خاطرنشان می‌كند: سربازی موقعیتی نیست كه فرد اگر سازگار نشد از آن خارج شود. بنابراین، ممكن است یكسری آسیب‌ها هم به‌وجود بیاید. این استاد دانشگاه می‌گوید: سربازی در ایران از سه جنبه قابل بررسی است. برای فردی كه به سربازی می‌رود یكسری مزایای اجتماعی وجود دارد. او می‌تواند گواهینامه بگیرد، پاسپورت بگیرد یا استخدام شود. منظور این نیست كه لزوما چنین اتفاقاتی می‌افتد. منظور این است كه بدون داشتن كارت پایان خدمت چنین مزایایی قابل پیگیری نیست. او ادامه می‌دهد: خانواده‌ها سربازی را تكمیل‌كننده رشد پسران می‌دانند. باور عامیانه «سربازی آدم را مرد می‌كند» از اینجا نشات می‌گیرد. برای دولت نیز سربازی نیروی كار ارزان در اختیار قرار می‌دهد. كرد میرزا خاطرنشان می‌كند: به نظر می‌رسد تنها سود متصور برای سربازی همان مزایایی است كه فرد با سربازی رفتن به دست می‌آورد و اینكه مدام از افزایش خدمت حرف زده می‌شود به نظر من بیشتر جنبه هشدار دارد و مسئولان می‌خواهند افرادی كه غیبت كرده‌اند را تشویق كنند به سربازی بیایند و می‌گویند اگر این كار را نكنید ممكن است مدت زمان خدمت افزایش یابد. كمالی جانشین اداره منابع انسانی ستاد كل نیروهای مسلح در حالی از احتمال افزایش مدت زمان سربازی حرف زده است كه چند ماه پیش حمید صدرالسادات رئیس سازمان وظیفه عمومی ناجا گفت: افزایش مدت زمان خدمت سربازی از ۲۱ به ۲۴ ماه فعلاً بعید است و ستاد نیروهای مسلح و سازمان وظیفه عمومی مرجع اعلام‌كننده مدت سربازی است.