» قانون ممنوعيت استفاده از ماهواره نياز به بررسي مجدد دارد

 هنوز يادمان نرفته که استفاده از ويديو جرم بود و ويديو را در پارچه مي‌پيچيديم و براي آنکه يک فيلم قديمي ببينيم ناچار بوديم به صورت خصوصي و به دور از چشم ماموران، دستگاه ويديو را جابه جا کنيم. هنوز به خاطر داريم که بسياري از مردم به دليل داشتن ويديو در اداره منکرات بازداشت مي‌شدند و جريمه‌هاي سنگيني به خاطر آن مي‌پرداختند. هنوز يادمان نرفته که خريد و فروش ويديو جرم بود و هيچ کس جرات نداشت در مغازه‌اش ويديو بفروشد. اما امروز نه تنها داشتن ويديو جرم نيست بلکه داشتن اين دستگاه به اندازه‌اي بي‌ارزش شده که نه تنها کسي آن را در مغازه‌اش نمي‌فروشد بلکه مردم نيز تمايلي به داشتن آن ندارند. مهمتر اينکه دستگاه‌هاي دي.وي.دي وارد بازار شده اند و انواع فيلم‌ها در سر چهارراه‌ها و کنار خيابان‌ها بدون هيچگونه واهمه‌اي عرضه مي‌شوند. اما امروز نوبت ماهواره است. يکباره ماموران نيروي انتظامي‌در يک عمليات کوماندويي روي ديوار آپارتمان‌ها بالا و پايين مي‌روند و بشقاب‌هاي ماهواره را از آن بالا به پايين پرتاب مي‌کنند. البته اين رويکرد نه تنها در جامعه اثر منفي گذاشته بلکه به خوراک تبليغاتي رسانه‌هاي خارجي تبديل شده است. البته بر ماموران نيروي انتظامي نمي‌توان چندان خرده گرفت چرا که آنها به تکليف قانوني خود عمل مي‌کنند و چون استفاده از ماهواره از نظر قانون جرم است، آنها هم ماهواره را جمع‌آوري مي‌کنند. بنابراين بايد قانون ممنوعيت استفاده از ماهواره را که مربوط به سال‌ها پيش است تغيير داد. گويا قانونگذاران به اين نکته توجه نمي‌کنند که امکان دارد به زودي علم و تکنولوژي به جايي برسد که دريافت امواج ماهواره بدون نياز به هيچ وسيله اي امکان‌پذير باشد، و سوال اين است که آيا آقايان براي آن روز برنامه اي دارند؟ در اين رابطه پايگاه خبري فريادگر با اللهيار ملکشاهي نماينده کوهدشت و رييس کميسيون حقوقي و قضايي مجلس شوراي اسلامي گفت‌و‌گو کرده است.

در رابطه با بحث ماهواره و اينکه آيا داشتن آن جرم است يا نيست و در مورد آينده آن اگر بنا باشد بحثي بشود، بيشتر به مباحث فرهنگي نزديک است تا مباحث حقوقي. زيرا از نظر حقوقي تعيين شده استفاده از آنچه که راجع به دريافت از ماهواره باشد يا داشتن تجهيزات ماهواره جرم است؛ البته در مواردي که مجوز وجود نداشته باشد. به عبارت بهتر اگر کسي بدون مجوز از ماهواره استفاده کند، جرم است و به هر شکل، براساس قانوني که الان داريم، مجازات هم دارد. همان طور هم که شما گفتيد، نيروي انتظامي نيز گاهي اوقات به ساختمان‌ها مراجعه و آنتن‌هاي ماهواره را جمع‌آوري مي‌کند.

اين اقدام توجيه قانوني دارد زيرا جرم مشهود است. به عبارت بهتر اگر نيروي انتظامي جرمي را در مقابل منظر خودش ببيند، مي‌تواند حتي بدون اجازه مقام قضايي، براي جلوگيري از آن ورود پيدا کند که ماهواره هم يکي از آن موارد است. در نتيجه زماني که گسترش آن را مي‌بيند، براي جلوگيري از آن وارد عمل مي‌شود.

برخي از عناوين قانوني هستند که به لحاظ تعدد ارتکاب جرم يا در نتيجه تغييراتي که در فرهنگ جامعه ايجاد مي‌شود، ممکن است به تدريج برخي از اينها اجرا نشود که به اينها قوانين متروک مي‌گويند يعني قانون وجود دارد، ضمانت اجرايي هم دارد، ولي در عين حال عملا اجرا نمي‌شود يا زمينه اجراي آن وجود ندارد. در ارتباط با ماهواره اگر به اين نکته برسيم که البته بايد بررسي شود، طبيعتا بايد به دنبال روش‌هاي ديگري باشيم.

بعضي افراد هستند که کارهاي علمي انجام مي‌دهند يا ممکن است برخي مسوولان خاصي باشند که به لحاظ ضرورت و نياز کارشان، اين مجوز را بگيرند. در اين صورت اگر داشتن ماهواره با مجوز باشد، جرم محسوب نمي‌شود.

همين طور است. ماهواره براي آن افراد ابزار کار محسوب مي‌شود. به عنوان مثال داشتن و حمل اسلحه غير مجاز است، ولي يک نظامي‌بايد اسلحه داشته باشد و نمي‌توان گفت چون غير مجاز است، همه افراد نبايد داشته باشند. بنابراين افراد نظامي اسلحه دارند و قانون هم نمي‌خواهد.

تا الان که صحبتي در اين مورد نشده است. اما اعتقاد دارم که نياز به يک بررسي گسترده دارد. به خصوص استفاده در محيط‌هاي فرهنگي بايد بررسي شود. فراموش نشود که بحث در هر موردي که به کميسيون قضايي بکشد و قانونگذاري براي رسيدگي به جرم باشد، در واقع خط آخر است. يعني اگر در جامعه به يک فکري برسيم که موردي نياز حتمي جامعه است و بررسي آن مربوط به کميسيون‌هاي ديگر مي‌شود، موضوع در همان کميسيون ويژه بايد بررسي شود و بعد از اينکه در آن کميسيون به نتيجه نرسيدند، بعد مي‌توانيم راجع به ساز و کار اينکه اصلا جرم باشد يا نباشد يا مجازات آن چقدر باشد، صحبت کنيم.

راجع به اين بحث نمي‌توان اظهار نظر صريح کرد. اين واقعيت را نبايد ناديده گرفت که واقعا برخي از کانال‌هاي ماهواره اشاعه فرهنگ‌هاي مبتذل و فحشا مي‌کنند. البته ممکن است کانال‌هاي زيادي هم بحث‌هاي علمي‌و تاريخي داشته و از نظر علمي‌قابل استفاده باشند اما اينکه چگونه بشود در اين استفاده تفاوت قايل شد، نياز به بررسي دارد. ولي آنچه که مسلم است، اين است که خيلي از کانال‌هاي ماهواره با انگيزه ايجاد فساد در حال فعاليت هستند و ترويج فساد به هر شکل جرم است. با اين اوصاف، قطعا هم کسي که در خارج از کشور اين موارد فحشا را منتشر مي‌کند، از نظر قانوني مجرم است و هم افرادي که استفاده مي‌کنند از نظر اجتماعي جرم مرتکب مي‌شوند. البته از نظر جرم و نوع آن و نحوه برخورد با آن بحث خودش را دارد. اين واقعيت را نبايد ناديده گرفت که خيلي از افراد به واسطه ديدن فيلمهاي مبتذل ماهواره ممکن است مرتکب جرايم خيلي خشني بشوند. من در مقاطعي که در دستگاه قضايي و مسوول دادگستري استان بودم، بعضي از جرايم اتفاق مي‌افتاد که ريشه در ماهواره داشت. مثلا ارتباط نامشروع محارم با يکديگر را داشتيم. چندين مورد رابطه جنسي برادر با خواهر را شاهد بوديم و هنگامي که بررسي مي‌شد،علت اين بود که اين افراد يک فيلم مستهجني را در ماهواره ديده و با الگو برداري از آن، مرتکب آن عمل زشت شده بودند که از نظر فقهي، شرعي و عرفي براي جامعه ايراني قابل پذيرش نيست. من اين موضوع را به عينه ديده بودم و متاسفانه از اين قبيل مسائل زياد است. بنابراين اگر ما واقعا مي‌توانستيم در تعيين برنامه‌هاي ماهواره اي يک جداسازي منطقي و گزينشي داشته باشيم يا مي‌توانستيم به نوعي مديريت کنيم که از برخي کانال‌ها استفاده بشود و از برخي ديگر نشود و اين توان را از نظر فني داشتيم، شايد استفاده از ماهواره خوب بود، ولي اين توان به ظاهر وجود ندارد و هنوز توجيهي براي استفاده از ماهواره نداريم.

الان هم تکنولوژي به اندازه‌اي بالاست که کشورهاي توليد کننده ماهواره مي‌توانند اين خدمات را بدهند که نيازي به بشقاب نباشد و حتي ارزانتر تمام شود، اما مساله اين است که اين کشورها همچنان مي‌خواهند ما از بشقاب و تجهيزات قديمي ماهواره‌اي استفاده کنيم و هدفشان اين است که بازار فروش داشته باشند. يعني براي کسب درآمد خودشان است که ما را در دستيابي به فناوري روز عقب نگه داشته اند والا شايد بتوانند الان حتي بدون استفاده از اين وسايل، کاري کنند که امواج ماهواره بدون استفاده از وسايل ديگر قابل دريافت باشد.

اين موارد قابل بررسي است و بايد مورد ارزيابي قرار گيرد.

من عرض کردم که بايد در مورد ماهواره بررسي فرهنگي انجام شود. کار فرهنگي هميشه جاي خودش را دارد. يعني واقعا فرهنگ سازي بايد طوري باشد که مردم از ماهواره استفاده مثبت کنند، ولي متاسفانه در حال حاضر اين طور نيست. البته منظور من از بحث فرهنگي اين بود که مسوولان فرهنگي کشور بررسي کنند که آيا وجود قانون و جرم شناختن استفاده از ماهواره يک ضرورت است يا نبايد از اين ابزار قانوني استفاده شود. بنا بر اين مسوولان فرهنگي بايد موضوع ماهواره، استفاده از آن و حتي برخورد قانوني با ماهواره را از نگاه فرهنگي بررسي و ارزيابي کنند.

» اخبار مرتبط:

» اشتراک گزاری خبر

نام:*
ایمیل:*
متن نظر:
کد را وارد کنید: *

افزودن